In de schaduw van het Heerema Kraanschip Thialf ligt alweer een paar weken de Schiehallion van BP. Een dergelijk schip, FPSO, komt maar zelden in de haven en ligt vaak jaren lang op de zelfde plaats bij een olieveld. De Schiehallion heeft ruim 10 jaar dienst gedaan in de Noord-Atlantische Oceaan ergens boven Schotland. FPSO's worden vooral gebruikt om kleinere velden te ontginnen, of voor de eerste productieperiode voordat het definitieve productieplatform gebruiksklaar is. De technologie gaat vooruit en de eisen om op zee olie te winnen worden verder aangescherpt.
Natuurlijk zijn er in het verleden ook wat problemen geweest en is er in de afgelopen jaren veel bij geleerd. De plannen, van BP, zijn nog eens gericht op de komende 20 jaar. De nieuwe FPSO gaat BP’s bestaande Schiehallion-FPSO vervangen om de resterende koolwaterstofreservoirs (olie en gas) van de Schiehallion- en Loyal Fields-velden te exploiteren. Deze velden liggen zo’n 130 kilometer ten westen van Shetland eilanden.
Bij Shuttletankers ging het wel eens mis
Het ontwerp en de bouw van de Schiehallion FPSO schip werd in opdracht gedaan door de Atlantische Frontier Alliance, een consortium bestaande uit Harland en Wolff, SBM Offshore en Brown en Root. Het schip is ontworpen als een eenvoudige schuit vorm, met een lengte van 245-meter (804 ft) vergelijkbaar met een Suezmax tanker. Het contract werd in juni 1995 bekrachtig en het schip werd gebouwd op de scheepswerf Harland en Wolff in Belfast en overgedragen aan exploitant BP op 31 december 1997. Het schip heeft een deadweight van 154.000 ton, een verwerkingscapaciteit van 200.000 vaten per dag (32.000 m3 / d), en een opslagcapaciteit van 900.000 vaten (140.000 m3).
Regelmatig moeten er dus shuttletankers worden aangekoppeld, die dan in de lengterichting van het FPSO schip komen te liggen. Daar is het de afgelopen 10 jaar ook wel eens mis gegaan zoals een paar jaar geleden nog, toen de Loch Rannoch niet op tijd kon stoppen en tegen de achterkant van de Schiehallion aanvoer. Gelukkig met lage snelheid zodat de schade beperkt bleef en er geen olie in ze terecht kwam. In 1998 gebeurde dat ook al eens met de Svonita die ook het achterschip van de Schiehallion beschadigde. Het gebeurde ter hoogte van de Shetland eilanden, waar de Schiehallion was gepositioneerd. De zee is daar vaak ruw en zijn dergelijke aankoppelmanoeuvres niet zonder gevaar.
Wat doet een FPSO nu precies
FPSO staat voor Floating Production, Storage and Offloading. Het is tegelijkertijd een schip, een grote tank en een petrochemische fabriek. Een FPSO verwerkt de ruwe olie van een olieveld dat (nog) niet via een pijpleiding is verbonden met het vaste land. 
De verwerkte olie wordt opgeslagen totdat deze wordt opgehaald door een tanker. Het voordeel van een FPSO is, dat hij snel naar de plaats kan worden gebracht waar hij moet worden ingezet. Daardoor zijn ze het ideaal om kleine olievelden op zee te ontginnen. Ook worden ze ingezet om de eerste putten van een veld te exploiteren voordat het definitieve productieplatform gebruiksklaar is.
Olie en gas worden geproduceerd uit onderzeese putten en gaan via spruitstukken en rigide flowlines naar een locatie onder het schip. Vanaf dit punt wordt de ruwe olie met flexibele risers naar een FPSO gebracht om vervolgens aan boord van het schip te worden verwerkt om het vervolgens naar een raffinaderij te vervoeren. Er zijn in het olieveld, waar de Schiehallion werd ingezet, 42 onderzeese putten in totaal in vijf clusters met maximale productie van rond 190.000 vaten per dag (30.000 m3 / d). Er komt ook aardgas mee, en het geproduceerde aardgas wordt deels gebruikt om het schip aan te drijven. De rest van het gas wordt geëxporteerd naar de Sullom Voe Terminal op de Shetland eilanden. Een deel van de geëxporteerde gas wordt daar gebruikt als brandstof voor de Sullom Voe centrale die meer dan 40% van de elektriciteitbehoefte van de Shetland eilanden verzorgd. De rest wordt verrijkt met LPG en geëxporteerd naar de Magnus platform voor verbeterde oliewinning in Magnus veld.
In slechte staat van onderhoud
Na meer dan tien jaar werkzaam in de barre Noord-Atlantische Oceaan is de Schiehallion FPSO in slechte staat, en vereist het aanzienlijk onderhoud en reparaties. Onderhoud en reparaties kunnen alleen in de zomer worden uitgevoerd vanwege de ongunstige weersomstandigheden in die regio. Door de toegenomen productie is vooral water van invloed op de samenstelling van de ruwe olie. Het FPSO verwerkingssysteem kreeg daardoor beperkingen door het hoge water volume. De keuze voor een nieuw FPSO vaartuig was dan ook snel gemaakt om er voor te zorgen de olievelden ter hoogte van de Shetland eilanden te kunnen blijven ontginnen. Het nieuwe schip, Glen Lyon, gaat de taken van de Schiehallion overnemen.
Het Schiehallion olieveld is een diepwater offshore-olieveld ongeveer 175 kilometer (110 mijl) ten westen van de Shetland-eilanden in de Noord-Atlantische Oceaan. De Schiehallion en aangrenzende Loyal veld werden gezamenlijk in productie genomen door BP namens de Schiehallion veld partners; BP, Shell, Amerada Hess, Murphy Oil, Statoil en OMV en de Loyal veld partners; BP en Shell.
Het schip zal +/- vier weken nodig hebben om de 25.000m3 vervuild water over te pompen naar binnenschepen die het naar de afvalverwerking bij ATM in Moerdijk zullen brengen voor verwerking. Voor het schip naar de Verolme werf zal worden gesleept moet ook nog een tank met methanol worden verwijderd/schoongemaakt.
Een uniek schip wat eigenlijk in het niet valt bij de gigant van Heerema, de Thialf. Een stukje technologie wat we meestal niet van dichtbij kunnen bekijken. Misschien valt het niet eens op of wordt het gezien, in het voorbijrijden, als een stukje schroot. Maar wel een schip (FPSO) die een schakel was in de welvaart van onze Westerse Wereld.
